پیشینه احداث مناطق حفاظت شده ایران به سال ۱۳۲۹ می رسد. به منظور حفظ بقای تنوع زیستی، قسمت هایی از مناطق بکر و محیط طبیعی کشور، تحت حفاظت دولت قرار گرفته اند. در انطباق با ضوابط و معیارهای بین المللی، مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست معرف برجسته‌ترین ویژگی ها از نظر عوارض زمین، […]
پیشینه احداث مناطق حفاظت شده ایران به سال ۱۳۲۹ می رسد. به منظور حفظ بقای تنوع زیستی، قسمت هایی از مناطق بکر و محیط طبیعی کشور، تحت حفاظت دولت قرار گرفته اند. در انطباق با ضوابط و معیارهای بین المللی، مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست معرف برجسته‌ترین ویژگی ها از نظر عوارض زمین، چشم‌اندازها، غنای طبیعی و ذخایرگیاهی و جانوری هستند. در آغاز تاسیس سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۵۱، تعداد هشت پارک وحش و ۳۷ منطقه حفاظت شده در کشور تحت مدیریت این سازمان قرار گرفتند، این مناطق دارای معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی و دیگر موسسات ملی و جهانی ذی‌ربط هستند که در حال حاضر تغییر نام یافته و شبکه مناطق تحت حفاظت کشور را با چهار عنوان : پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات‌وحش و منطقه حفاظت شده به وجود آورده اند.
برای تضمین حفاظت از مناطق موجود، توسعه مناطق شکار ممنوع نیز در ایران مورد نظر قرار گرفته است. در حال حاضر تعداد یک اثر طبیعی ملی، سه پارک ملی، پنج پناهگاه حیات وحش، چهار منطقه حفاظت شده، دوازده منطقه شکار ممنوع و یک تالاب بین‌المللی تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان اصفهان قرار دارد.سرشماری جمعیت حیــــات وحش که غالبا برای گونه‌های شاخص هر منطقه است، هرسال در مناطق چهارگانه تحت مدیریت محیط زیست در سراسر کشور به صورت همزمان انجام می شود. این بار سرشماری در پناهگاه حیات وحش موته انجام گرفت. این پناهگاه با وسعت ۲۲۰ هزار هکتار، دارای ۴۷۸ گونه گیاهی، ۲۵ گونه حیوانات درنده و ۸۸ گونه از پرندگان، قوچ و میش، کل و بز و بالاترین جمعیت آهوی خاورمیانه در بخش میمه ( ۱۰۰ کیلومتری شمال اصفهان ) قرار دارد. پناهگاه حیات وحش موته یکی از پر ارزش ترین مناطق ایران به خصوص از نظر گیاهان منحصر به فرد و زیستگاهی مناسب برای زندگی آهو و منطقه ای برای تکثیر این گونه است. پناهگاه موته دارای دو بخش، یکی بخش جلگه‌ای و هموار برای زیست آهو و دیگری مناطق کوهستانی برای زیست قوچ، میش، کل و بز است.
سرشماری به روش مستقیم در منطقه
آماربرداری از پستانداران شاخص منطقه حفاظت شده کهیاز شامل گونه هـــای کل و بز، قوچ و میش و آهو با هماهنگی و برنامه ریزی انجام شده، با حضور نیروهای یگان حفاظت، رئیس و ماموران منطقه، کارشناسان محیط زیست طبیعی، ســازمان‌هــــای مــــردم نهــاد غیردولتـــی، کوهنوردان و علاقــــه منــدان به طبیعت و همیاران محیط زیست در قالب گروه های مختلف و با روش مشاهده مستقیم انجام گرفت. مریم امیدی به تحلیل نتایج برآورد جمعیت در سال های مختلف پرداخت و گفت: مقایسه آنها نشان دهنده وضعیت زیستگاه ها و جمعیت های حیات وحش است و بر اساس چنین آماری می توان برنامه های مدیریتی برای حفاظت هر چه بهتر و موثرتر ارائه کرد. طبق برآورد صورت گرفته، تعداد جمعیت حیات‌وحش شاخص در پناهگاه حیات وحش موته در سال جاری نسبت به سال قبل افزایش داشته و از دلایل اصلی این افزایش می توان به افزایش کنترل و حفاظت فیزیکی، مدیریت منابع آبی در منطقه و تعامل با جوامع محلی و مردم منطقه در راستای حفاظت را می توان ذکر کرد. به گفته امیدی به دلیل تبعات ناشی از خشکسالی در تمامی زیستگاه های استان، موته نیز دچار کمبود منابع آبی و فقر پوشش گیاهی بوده و همین مسئله باعث شده افزایش جمعیت حیات وحش در این منطقه آن طور که باید افزایش چشمگیر نداشته باشد؛ بنابراین با توجه به پتانسیل ویژه زیستگاهی در این منطقه و برقراری امنیت نسبی، می توان انتظار داشت در آینده نزدیک، این زیستگاه جمعیت بیشتری از حیات وحش را حمایت کرده و به خصوص به عنوان کریدور مهاجرتی برای بسیاری از گونه ها از جمله گربه سانان حائز اهمیت است.
سرشماری در حیات وحش موته پایان یافت
سرشماری زمستانه گونه های شاخص جانوری در منطقه حفاظت شده حیات وحش موته پس از دو روز پایان یافت. رئیس پناهگاه حیات وحش موته نیز در این باره گفت: همه ساله در اواخر آذر و اوایل دی سرشماری پناهگاه حیات وحش موته انجام می‌شود؛ اما متاسفانه امسال به دلیل عدم بارش برف این کار تا اواخر دی به تاخیر افتاد.رئیس پناهگاه حیات وحش موته بیان کرد: بر اساس آمار به دست آمده در این سرشماری، متاسفانه جمعیت وحوش نسبت به سال قبل هیچ تغییری نکرده است در صورتی که به نظر می رسد تعداد حیوانات در این منطقه حفاظت شده بیشتر از آمار به دســـت آمـــده از طریق مشاهده مستقیم است. وی در عین حال پراکندگی زیاد حیوانات منطقه حیات وحش موته را دلیل عمده ثابت ماندن این آمار دانست و گفت: چنانچه بارش برف در این منطقه انجام می‌شد پراکندگی حیوانات کمتر و آمار به صورت دقیق تر به دست می آمد.پناهگاه حیات وحش موته به دلیل داشتن جمعیت مهاجر قوچ و میش هر سال یک بار سرشماری می شود.
نظرات