احمدرضا ایراندوست – خاک گذاشتن باغ ، عادتی نه چندان علمی

عادتی نه چندان علمی !
همه ما با شرایط اقلیمی منطقه میمه آشنایی کامل داشته و میدانیم که در فصل زمستان یکی از نقاط سردسیر استان اصفهان به شمار می آید، آنهایی که اخبار شبکه استانی را رصد میکنند ، به این امر کاملا واقف میباشند.
عموما کشاورزان و دامدارانی که به اجبار بیشتر اوقات خود را در دشت و صحرا سپری میکنند ، بهتر میتوانند این سرمای استخوان سوز را تعریف کنند.البته به خاطر تغییرات جوی که در کل جهان ایجاد شده ، زمستانهای سبک تر و گرمتری نسبت به دو سه دهه قبل داریم ، برای اثبات این قضیه به خاطر دارم ، زمانی که دوران دبستان را در تنها دبستان پسرانه میمه که جمشید نام داشت ، درس میخواندم و هر روز مجبور بودم با پای پیاده مسیر میون ده تا محله غور را طی کرده تا خود را به مدرسه برسانم ، سرمای سوزناک و وحشتناکی از شمال به سمت جنوب می آمد و ما که مسیر را بر خلاف آن طی میکردیم به خوبی با گوشت و پوست خود آن را حس میکردیم ، سرمایی که این روزها کمتر حس میشود، دیگر از آن زمستانهای سرد و طولانی و پر وشند و وار خبری نیست ، همیشه تا اواخر اردیبهشت کوچه پس کوچه های میمه پوشیده از برف و یخ زده بود.با این آب و هوا کشاورزان و باغداران میمه مجبور بودند ، از تنها محصول باقی خود محافظت نموده و آن را حفظ نمایند.
خاک گذاری موها سنتی بود که در اوایل پاییز ، چند وقتی باغداران را به خود مشغول میکرد، یک نفر ترکه های مورا به یک سمت پیچانده و آنها را به صورت دسته ای جمع میکرد و نفر دیگر مقداری خاک را با بیل به روی همین موهای دسته بندی شده ریخته و آنها را میپوشاند، البته در این پوشاندن دور و اطراف مو نیز بیل خورده و خاک هم زیر و رو میشد ، دوباره بعد از عید و با مساعد شدن شرایط آب و هوایی ، باغداران مجبور بودند موهای خاک شده را از زیر خاک درآورده و شرایط را برای سبز شدن آن فراهم نمایند.
به هنگام فصل خاک گذاری موها ، جنب و جوش عجیبی در کوچه باغها دیده میشد ، دود و بوی آتش همه جا به مشام میرسید و هر باغداری در گوشه ای از باغ بساط چای آتشی را برپا کرده بود، عموما چون این کارها همه به همت باغداران و نیروی دست و بازو انجام میشد ، قاعدتا باید از نظر خورد و خوراک نیز خوب تغذیه میشدند که بتوانند یک روز کامل را بیل بزنند ، خاگینه همراه با شیره انگور را به هنگام صرف چاشت میخوردند ، ناهار را هم که از قبل آماده کرده بودند در کنار اجاق هیزمی گذاشته تا کم کم گرم شده و قابل خوردن باشد.این رسم و رسوم یکی از عادات باغداران میمه بود که کم کم فراموش میگردد.
تاکستان قزوین یکی از قطب های تولید انگور در ایران بوده که چندین نوع انگور مرغوب و بازاری پسند در این خطه به عمل می آید.آب و هوای تاکستان قزوین نیز در زمستانها سرد بوده و در خیلی از مواقع به صورت یخبندان است ، اما هیچ گاه باغداران این خطه به روش باغداران میمه ای موهای خود را در زیر خاک دفن نمیکنند ، در صورتی که اکثر باغات میمه دارای دیوار بوده که تا اندازه ای میتواند از هجوم برخی بادهای سرد جلوگیری نماید ، اما هیچ کدام از موستانهای شهر تاکستان دارای دیوار نبوده و دور تا دور آن باز میباشد، هرچند موهای منطقه میمه از نوع پایه کوتاه بوده ، موهای آن خطه بلند و گاها طول آنها هم اندازه درخچه ها میباشد.
با توجه به این که اغلب باغداران میمه جوان بوده و افکار و ایده های جدیدتری دارند ، به مانند گذشته و با تقلید از پیشینیان خود موها را خاک نگذاشته و بعد از زمستان و آغاز بهار دور و اطراف موها را بیل زده تا خاک اطراف ضمن زیر و رو شدن نفسی تازه کند ، اکنون تک و توکی از باغهای انگور به شیوه سابق خاک گذاری شده و اکثرا از این شیوه سابق پیروی نکرده و موستان را در هوای سر زمستان میمه بدون پوشش رها میکنند ، عده ای عقیده دارند که موها به این روش عادت کرده و کمتر در خطر سرمازدگی هستند ، عده ای دیگر نیز عقیده دارند که سرمای وحشتناک میمه باعث میشود که مو از سرما سیاه شده و دیگر بار نمیدهد ، البته در همان نزدیکی میمه در روستای کامو نیز موها را خاک نمیگذارند ، گرچه کامو زمستانهای سختری داشته اما سوز سرمای میمه را نداشته و به خاطر کوههایی که این روستا را احاطه کرده سرمای قابل تحمل تری را دارد.
امیدوارم کارشناسان کشاورزی و متخصصان باغداری برای این نوع نگهداری مو نسخه خوبی را پیچیده که همه آن را رعایت نمایند.یا حق

توضیح صبح میمه : در بازدیدی که باتفاق دوستان گلستان از تاکستان داشتیم در ایستگاه تحقیقات انگور این شهر کارشناسی که در مورد انواع و اقسام مو توضیح می داد و فرد خبره ای هم بود در پاسخ به سوال سرمازدگی موها در میمه گفت : در سال ۸۶ سرما و یخبندانی در تاکستان آمد که همه ی موهای پایه کوتاه و پشته ای را از بین برد و فقط موهای داربستی از آن سرمای سخت مصون ماندند . ایشان هم معتقد بود که هوای سرد پایین است و موهای روی زمین بیشتر در معرض آسیب قرار دارند .