محمدتقی معینیان – وقایع تاریخی میمه2 – فتنه افغانها

وقایع تاریخی مهم در منطقه میمه

– فتنه افغانها و قتل و غارت آنها در منطقه

 با شروع حمله افغانها در سال 1135 ق به ایران و سقوط پایتخت و استعفای شاه سلطان حسین ، مملکت به طور ناگهانی دچار وحشت و اضطرابی شدید شد.

وقتی محمود افغان به سلطنت رسید ، ابتدا یکی از امرای خود را مأمور دستگیری تهماسب میرزا (ولیعهد صفوی) که در نواحی استان مرکزی و همدان بود نمود و خود از اصفهان به سمت کاشان براه افتاد. به هنگام عبور محمود افغان از مسیر اصفهان به کاشان ، وی در تمام قراء و روستاها ،حاکمانی از جانب خود با گروهی از جنگجویان افغانی به کار گمارد. مردم این مناطق پس از مدتی از مظالم حاکمان و جنگجویان افغانی به ستوه آمده و با اقدام غیورانه خود همچون مردم شهرهای قزوین ، گلپایگان ، خوانسار و کاشان حاکمان و جنگجویان افغانی را از پای درآوردند و معترض دیگر افغانهای شهرهای مجاور شدند.

(شاه سلطان حسین)

نوشته اند از زمانی که سلسله صفوی ساقط و محمود افغان به جای  شاه سلطان حسین به تخت پادشاهی نشست وی فجایع بسیار وحشتناکی مرتکب شد ، به دستور او سربازان افغانی که سنی مذهب بودند و از بین بردن شیعیان برایشان مهم نبود در اعمال ظلم و ستم طوفانی به پا کردند که کمتر در تاریخ این کشور دیده می شود. افغانها نه به مردم عادی رحم کردند و نه به افراد حکومتی و خاندان سلطنتی ، محمود افغان پس از تصرف شهر اصفهان به بهانه انتقام خون افاغنه کشته شده درقزوین، دستور داد ، یک روز تمام افراد دستگاه حکومت صفوی و شاهزادگان این خاندان را قتل عام کردند.

در این واقعه تنها 31 تن از اعضای مهم خاندان شاهی به قتل رسیدند و اجسادشان را در باغ چهل ستون و محوطه های اطراف کاخ عالی قاپو پراکندند و به کسی اجازه حمل اجساد را نمی دادند تا این که محمود کشته شد.جانشین وی ، اشرف افغان اجازه داد که این اجساد را دفن کنند.بدین ترتیب بعد از جمع آوری اجساد آنها را در تابوتهایی گذاشتند و با شتر جهت دفن در حریم حضرت معصومه (ع) به سمت قم حرکت دادند. نوشته اند با رسیدن این کاروان به منطقه بلوک جوشقان و میمه و مناطق کاشان و توابع ، اهالی که شیعه مذهب بودند و از افغانها نفرت داشتند ، به شدت محزون و با گریه و زاری این کاروان را مشایعت کردند.

نقل می شود در (کاروانسرای علی آباد ونداده) ، تعدادی از جوانان و غیور مردان منطقه (اهالی جوشقان ، میمه ، وزوان و ونداده) به کاروان حمله ور شده و مأمورین افاغنه (محافظین کاروان) و سردسته آنان را که فردی گرجی بوده به شدت مورد ضرب و شتم قرار می دهند .پس از اطلاع اشرف افغان از برخوردهای نامناسب اهالی مسیر حمل اجساد خاندان صفویه از اصفهان تا قم ، وی دسته ای از کردهای سنی و متعصب را برای تسخیر و گوشمالی مردم مناطق کاشان و بلوک جوشقان و توابع به منطقه گسیل می دارد.

اکراد در منطقه همان فجایع و قتل و غارتی را که در شهرهای دیگر نموده بودند تجدید می کنند،  اکثر نقاط مسکونی را تخریب و نیروهایی را که قادر به جنگیدن بودند از دم تیغ گذرانده و تا زمان لشکرکشی نادر بر این مناطق حکمرانی کردند.

  زمان حکومت افاغنه بر منطقه ، منطقه میمه (از سرحد دلیجان تا مورچه خورت) از نظر سوق الجیشی ، خط مقدم افاغنه در دفاع از اصفهان بود. توضیح آن که افغانها برای تصرف اصفهان ، از شهرهای مرکزی ایران عبور نکردند ، بلکه از جانب شرق و جنوب خودشان را به اصفهان رساندند و آنجا را متصرف شدند. شاه تهماسب ثانی ، فرزند شاه سلطان حسین صفوی نیز به همراه گروهی از امرا و طرفداران سلسله صفوی پیوسته از جانب قزوین ، ری و اراک برای افغانها یک تهدید دائمی محسوب می شدند. به همین علت منطقه میمه در مرز متصرفات افغانها و شاه تهماسب قرار داشت و خط مقدم افغانها در دفاع از اصفهان بود این امر سبب شده بود که همیشه تعداد زیادی از سربازان افغانی و اکراد در منطقه مستقر و به آزار و اذیت مردم بپردازند و منشاء مزاحمت و اذیت محسوب شوند. بعد از شکست اشرف افغان در سال 1143 هـ . ق . در مهماندوست دامغان و عقب نشینی نیروهای افاغنه به سمت اصفهان ، سربازان فراری هنگام عبور از مناطق قم ، کاشان و منطقه میمه ، اقدام به قتل و غارت وحشیانه و غیر انسانی نمودند به نحوی که نوشته اند هنگام عبور از شهر قم ، کلیه اشیا و زیورآلات آستانه حضرت معصومه (س) را هم غارت و به یغما بردند و از شکستن حریم این بزرگوار نیز اندیشه نکردند.

                نوشته اند در زمان عقب نشینی ، (لشکریان اشرف) تمام قنوات و قلعه های مناطق) مسیر فرار(تخریب و منهدم می شدند. نقل قول می شود گروهی از سربازان اشرف افغان در روز عاشورا به میمه هجوم می برند و نخلهای تعزیه را به آتش می کشند و اهالی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار می دهند.

                بعضی از ریش سفیدان ازقول پدران خود که سینه به سینه منتقل شده، نقل می کنند پس از ورود گروهی از سربازان اشرف افغان به منطقه میمه ، تعدادی از اهالی شهر وزوان شبانه یکی از جلوداران لشکر افاغنه را که باعث ظلم و تعدی زیادی به اهالی گردیده بود می کشند. صبحگاهان اشرف افغان دستور می دهد لشکریان برای انتقام ، تعداد زیادی از اهالی منطقه ، به خصوص اهالی شهر وزوان را گردن بزنند و تمام قنوات ، مساجد و قلعه های منطقه را تخریب و دامهای اهالی را به یغما ببرند.

                حضور مجدد افاغنه و اکراد در سالهای اخیر در منطقه میمه را می توان تکرار تاریخ نامید. اما این بار دیگر این اشغالگران بر مردم منطقه سلطه ندارند بلکه به بهانه کارگری به منطقه آمده اند و زیردستانی هستند که در خدمت مردم منطقه بوده و تاوان تظلم و بیدادگری اجدادشان را می پردازند. به هر صورت اشغال منطقه میمه توسط افاغنه و اکراد یک واقعیت انکار ناپذیر است که در دو مقطع تاریخی رخ داده است. زمانی افاغنه و اکراد در پناه شمشیر منطقه را اشغال و متصرف شدند و حال در پناه یاری رساندن به اهالی و تأمین نیروی کارگری منطقه.

                ان شاءا… در ادامه وقایع و حوادث تاریخی منطقه میمه ، به حوادث و وقایع زمان نایب حسین کاشی ، رضاخان جوزدانی ، لطفعلی خان زلقی ، سیل ویرانگر سال 1335 ، قحطی سال1299 ، قتل هوشنگ خان حیدری ، درگیری اهالی شهر میمه و شهر جوشقان در سال 1359 ، درگیری اهالی شهرهای میمه و وزوان در انتخابات سال 1343 ، نگاهی به مبارزات مبارزین و انقلابیون قبل ازپیروزی انقلاب نظیر مرحومین سید فرهاد سهی ،حسین خان اشتری ، شهید مصطفی شبان ، …….. وقایع هشت سال دفاع مقدس در منطقه میمه،معرفی چهرهای ماندگار نظیر، مرحومین حاج قیصرخان گرانمایه،حاج ناصرخان گرانمایه ،حاج محمدسعید بزرگ،میرزا رضا سعیدیان، صدرالاسلام شهیدی ،ملا محمد باقر،استاد مهدی معینیان و……..و ترین های منطقه میمه پرداخته خواهد شد. انتظار آن است: همشهریان عزیز وگرامی در صورت مشاهده اغلاط ونواقص از طریق سایت وزین صبح میمه ومدیر محترم سایت آقای شیبانی حقیر را مطلع تا نواقص اصلاح گرددتا انشا ا…..بتوانیم با همکاری هم گرد وغبارو زنگار نشسته بر تاریخ افتخار آمیز شهرمان را در حد توان بزداییم و از فراموشی آنها جلوگیری کنیم