محمدتقی معینیان – وقایع و حوادث مهم تاریخی در شهر میمه

وقایع و حوادث مهم تاریخی در شهر میمه

جنگ ورکان

دراواخر حکومت قاجار بویژه در زمان محمد علی شاه و زمانی که احمد شاه به سن قانونی نرسیده بود و کشور را عضدالملک و ناصرالملک  اداره می کردند .اوضاع کشور بی نهایت متزلزل و بحرانی و هرج ومرج و ناامنی سراسر کشور را فرا گرفته بود . در اطراف و اکناف کشورهر طایفه یا ایلی که تعدادی تفنگچی در اختیار داشت  کوس ملوک الطوایفی و یاغیگری سرداده بودند . قانون و انضباطی در کار نبود . در آن زمان نایب حسین کاشی و پسرانش ماشاالله خان و لشکر شجاع ( که مظالم وی را تا قائنات هم یاد می کنند)، تعدادی حدود ۵۰۰ نفر مفت خوار و یاغی بدور خود جمع و مناطقی از کاشان و روستاهای اطراف آن را در سیطره خود گرفته بودند و برجان ، مال و ناموس مردم مستولی و انواع و اقسام جنایات را مرتکب می شدند . نایب الحکومه بلوک جوشقان و میمه در آن زمان رضا خان جوزدانی داماد پسر نایب حسین کاشی بود . در سفری زن ماشا الله خان برای دیدن دختر خود که همسر رضا خان بود به میمه می آید . و مورد بی احترامی و بی حرمتی دامادش رضاخان قرار می گیرد . ماشاالله خان پس از مطلع شدن از بی حرمتی دامادش تصمیم   می گیرد که به مناطق تحت سیطره رضاخان ( بلوک جوشقان و میمه ) حمله کند و این منطق را تحت سیطره و محدوده مالیاتی خود در آورد . پس از اطلاع اهالی میمه از نقشه شوم نایب حسین ، تعدادی از بزرگان و خوانین میمه هدایایی را از قبیل گوسفند ، روغن و پنیر محلی و تعداد زیادی قاشق شربت خوری چوب شمشاد و چند طاقه شال کشمیری و مبلغی پول را توسط همسر نایب عبدالله ( نماینده ظل السلطان در بلوک جوشقان ) که نسبت خویشاوندی با نایب حسین داشت بعنوان پیش کش برای نایب حسین به کاشان می فرستند و وی را از حمله به منطقه میمه منصرف می کنند .

ماشاالله خان برای گوشمالی رضاخان وقتی از حمله به میمه منصرف می شود تعداد۱۲ نفر از سواران خود را مأموریت می دهد که قلعه میرزا ابوالحسن خان را در روستای ورکان                    ( که از مناطق تحت سیطره رضاخان بود ) اشغال کنند . وقتی رضاخان از ماجرا تصرف قلعه با خبر می شود سید محمود نجف آبادی و چند نفر از سواران خود را به ورکان می فرستد تا از چگونگی ماجرا با خبر شود . سید محمود شبانه به داخل قلعه میرزا ابوالحسن خان می رود و نیروهای ماشاالله خان را غافلگیر کرده وپس از خلع سلاح در قلعه زندانی می کند .

وقتی خبر تصرف قلعه به ماشاالله خان می رسد  وی با ۱۰۰ سوار برای نجات نیروهایش به قلعه ورکان حمله  ور می شود رضا خان برای مقابله  با هجوم ماشاالله خان علاوه بر نیروهای حکومتی تعدادی از اهالی میمه را نیز مسلح و بعنوان چریک روانه ورکان می کند .^۱

وقتی نیروهای رضاخان به ورکان می رسند قلعه توسط نیروهای ماشاالله خان تصرف شده است لذا جهت باز پس گیری قلعه جنگی سخت بین نیروهای ماشاالله خان و نیروهای رضاخان درگیر      می شود در این جنگ قلعه میرزا ابوالحسن خان دوباره به تصرف نیروهای رضاخان درمی آید و      ۴ نفر از نیروهای ماشاالله خان کشته و تعداد ۱۵ نفراسیر می گردند . سرافراد کشته شده توسط                       سید محمود نجف آبادی که فردی سنگدل و خون آشام بود بریده و بر سر نیزه به همراه اسراء به میمه آورده می شود . این سرها به مدت سه روز بدستور رضاخان در محل فعلی باغ ملی بعنوان سندی بر پیروزی (نیروهای رضاخان و چریکهای محلی) بر نیروهای نایب حسین کاشی بردار آویخته می شود . اسرا نیز چند روزی در روستاهای منطقه گردانده و سپس در میمه زندانی       می شوند .

پس از اینکه وثوق الدوله بعنوان نخست وزیر انتخاب شد و نایب حسین و سردار کاشی و یارانش را دستگیر و اعدام کرد . به دستور وثوق الدوله بر اثر شکایت اهالی شهر میمه سردار جنگ بختیاری حاکم اصفهان با بسیج نیرو های دولتی به تعقیب یاغیان و اشرار می پردازد. برای رسیدگی به شکایت اهالی میمه علیه رضاخان ، او را که در شهر تیران(نجف آباد) بود از منطقه تیران به حکومتی در اصفهان احضار می کند   رضا خان از رفتن به خدمت سردار جنگ خودداری و نامه ای توهین آمیز برای سردار جنگ  می فرستد . سردار جنگ برای دستگیری رضاخان و جعفرقلی خان چرمهینی( همدست رضا خان) با قشون خود به منطقه تیران و کروند می رود ، رضاخان از ماجرا باخبر می شود . سواران ماشاالله خان کاشی را که به اسارت گرفته بودو( در منزل عبدالله خان در میمه زندانی بودند) به کمک جعفر قلی خان از میمه به قلعه زیاد آباد منتقل و شبانه به قلعه سفید تیران منتقل و در این قلعه زندانی می کند و خودو همراهانش به ارتفاعات منطقه تیران   می روند . سرانجام نیروهای سردار جنگ آنان را تعقیب و در نزدیکی قهدریجان بین دو طرف جنگی درگیر می شود . اسرا آزاد و سی تن از یاران رضاخان کشته و تعداد ۱۵ نفر از جمله جعفرقلی خان و پسر خواهرش علینقی چی دستگیر می شوند رضاخان نیز از داخل کاریزی به نجف آباد می گریزد و در نجف آباد دستگیر می شود .

رضاخان و جعفرقلی خان و علینقی چی به اصفهان منتقل و در اصفهان زندانی می شوند وبعد از چند روز در میدان امام اصفهان  توسط میرزا غلامی میر غضب به دار مجازات آویخته   می شود .

محمد تقی معینیان

 ۱-چریکهای میمه ای عبارت بودند از غلامحسین پسر رمضان هاشمی ،ارباب غلامحسین صابری ، غلامعلی اسدی پسر رحیم اسد ، بنی لر ، رمضانعلی دهقان معروف به رمضانعلی مشهدی ، حاج سیف الله زاهدی ، حاج محمد صادق معینیان به سردستگی ارباب غلامحسین صابری .

منبع: اظهارت مرحومین حاج ناصرخان وحاج قیصرخان گرانمایه .مرحوم حاج عباسعلی عسگری.مرحوم بدرم وآقای حاج فرهاد زاهدی وآقای حاج رضا فیروزفر که ) مرحوم بدرشان یکی ازنیروهای رضاخان بودند که  به همراه رضا خان به میمه  می آید ودر میمه ازدواج  کرده وساکن میمه می شود(,وکتب متعدد تاریخی که ذکر آنها در حوصله این مقاله نیست