برگی از تاریخ شهر میمه یخ سازی در شهر میمه: در روزگاران گذشته که مانند امروز ، یخچال های برقی ساخته نشده بود. نیاکان ما در کنار شهرها و روستاها یخچال هایی می ساختند تا در تابستان های توان فرسا و گرم بتوانند آب خنک بنوشند. در شهر میمه هم برای اولین بار در سال […]
برگی از تاریخ شهر میمه
یخ سازی در شهر میمه:
در روزگاران گذشته که مانند امروز ، یخچال های برقی ساخته نشده بود. نیاکان ما در کنار شهرها و روستاها یخچال هایی می ساختند تا در تابستان های توان فرسا و گرم بتوانند آب خنک بنوشند. در شهر میمه هم برای اولین بار در سال 1196 هجری – شمسی [1] توسط مرحوم میرزا با صفا جد (مرحوم قیصرخان گرانمایه) در یک کیلومتری شمال غربی شهر میمه بنای یخچال و یخ سازی گذاشته شد. بعد از گذشت زمان کم کم بخشی از بنای ساختمان یخچال تخریب و این کارگاه یخ سازی از حیز انتفاع خارج شد. تا این که مجدداً در سال 1336توسط مرحوم حاج حسین نعمت اللهی از تجار شهر اصفهان که چند سالی ساکن شهر میمه بود. ساختمان کارگاه یخ سازی بازسازی و مجدداً این کارگاه مورد بهره برداری قرار گرفت تا در تابستان های گرم و خشک شهر میمه برای اهالی بخصوص کشاورزان آب خنک تهیه کند.
روش و اصول یخ سازی:
ساختمان یخچال در پیرامون خود دارای دیوارهای بلند و استواری از جنس گل رس (چینه های گبری) است که همچون بندی استوار از رسیدن گرد و خاک ، خار و خاشاک و آلودگی ها به درون گودال و کانال یخ سازی جلوگیری می کرد ساختمان یخچال در چهار سو دارای دیوارهای بلندی به عرض 5/1 متر در ریشه و 40 سانتی متر در تاج و بلندی 5 متر است .
در بخش جنوبی کانال یخ سازی به ژرفای 5/1 متر و پهنای 10 گام بعنوان کانال یخ سازی کنده شده و کف و دیوارهای این کانال با گل آهک (شفته آهک) غیرقابل نفوذ شده بود . گنجایش کانال به آمار مردم شهر میمه و اندازه نیاز آنها از یخ بستگی داشت . در زمستان ها که کشاورزان به آب قنات مزدآباد نیاز چندانی نداشتند، در شب های سرد کارگران کارگاه ، آب قنات را به سوی یخچال روان می ساختند. در سوی شمال کانال یخ سازی ، کرتهایی همانند کرتهای کشاورزی درست شده بود که جایگاه ایستیابی و یخ بستن آب بود. این یخچال بسته به گستردگی فضا دارای شش کرت بود. نگهبانان و کارگران در هر شب آب قنات را به سوی کرت ها روان می ساختند و از سر شب تا بامداد ، سرما و یخبندان سخت ، آبهای گرد آمده در کرت ها را به یخ تبدیل می کرد. بامداد فردای آن شب گروهی از کارگران با کلنگ و پارو یخ ها را از روی کرت ها گردآوری و به درون کانال یخ سازی می ریختند و پس از آن با پاشیدن آب بر روی یخها لابلا ی آنها را پر می کردند و این کار تا پایان فصل سرد زمستان پیگیری می شد. سرانجام در پایان کار با ریختن کاه بر روی واپسین لایه یخ، روی کاه ها را با خاک نرم می پوشاندند. در فصل تابستان که به یخ نیاز پیدا می شد. گوشه ای از خاک و کاه را برداشته و با شکستن یخ ها ، به اندازه نیاز روزانه ، یخ برداشته و روی آن را با پوشال می پوشاندند.
با ساخت یخچال های برقی این کارگاه یخ سازی روایی خود را از دست داد. در حال حاضر از بنای یخچال چهاردیواری بلند آن با قدمت 196 ساله بر جای مانده و از محوطه آن توسط مالکین برای کشاورزی و کشت محصول گندم استفاده می شود.
پیشنهاد می گردد شورای محترم شهر میمه قبل از نابودی این بنای قدیمی و تاریخی ، کاربری مفیدی برای آن تعریف و آن را از مالکین (که افرادی خیر و علاقه مند به عمران و آبادانی و حفظ آثار و بقایای ابنیه و بناهای پیشینییان هستند) (خانواده محترم گرانمایه) خریداری و از آن حفاظت نمایند تا از تخریب و نابودی آن جلوگیری شود.
محمد تقی معینیان
[1] حدود 196 سال قبل
عکسهایی از دیوارهای برجای مانده ی یخچال 200 ساله ی میمه
این تصاویر بامداد روز هفتم مهر ماه یکهزار و سیصد و نود و دو تهیه شده است .
با تشکر فراوان از استاد محقق و پژوهشگر که میمه را به نسل های آتی معرفی می کند و با تشکر از صبح میمه که در انعکاس این مطالب و جاودانه کردن آنها نقش دارد و با سپاس از هیئت امنای مسجد جامع میمه که شنیده ام دارند کفش کنی می سازند. باور کنید در مراسمی که با دوستانمان آمدیم و از تهران آمده بودند کفش های یکی از آنها نبود. ما مردیم تا پیدا شد. اعلام کنید تا ما هم کمک کنیم از نظر مالی . آبرومند بسازید .
استاد محقق آقای معینیان از قلعه میمه و آر بالا هم بنویسید. افسوس که این میراث ها از دست رفت. حمام عهد صفوی هم اگر شهردار شیبانی نبود الان نخاله هایش هم در گود کونه قر ریخته شده بود تا گود را پر کنند. این تاریخ ها را حفظ کنید. با آقای فخریان و سراجی و شیبانی یک ان جی ا درست کنید پاسدار میراث فرهنگی منطقه باشید.
بسیار مطلب جالبی و آموزنده ای بود از این نوع مطالب هر روز در وبلاگتان قرار دهید تا ما با فرهنگ و تاریخ میمه آشنا شویم .عکسهای مطلب نیز عالی بود با تشکر از استاد معینیان و آقای شیبانی
با عرض سلام خدمت استاد بزرگوار معینیان
می خواستم بیشتر راجع به غار علی آباد یا همان (پیر غار خسروآباد )بدانم لطفا مرا راهنمایی کنید که از چه منبعی استفاده نمایم
با تشکر فراوان از استاد محقق و پژوهشگر
قلعه میمه را هم شهردار غریبه خراب کرد البته مردم حامیان آن شهردار را هم به یاد دارند. کاش عکسی بقایایی از آن قلعه باقی بود. عصاره خانه هم تاریخچه ای دارد که باید اقای معینیان زحمتش را بکشد.
بیایید مامردم فهیم بخش میمه دست دردست همدیگر نهیم وازاین فرصت پیش امده استفاده کنیم وتلاش نماییم یک نفر از بخش میمه فرماندار شهرستان شاهین شهر ومیمه شود.
باسلام و تشکر از مطالب مفیدتان خواشمند است چنانکه میسراست این چنین مطالب تاریخی راجع به منطقه را بیشتر ارایه کنید
احسنت به آقایان شیبانی ومعیینان که هویت فراموش شده وتاریخ پر افتخار شهرمان را از فراموشی و زنگار گرد وغبار تاریخ می زدایند آفرین بر شما دو پسر خاله خدا حفظتان کند
سلام.عالی بود.متشکریم.
انسان وقتی مطلب دلنشینی از میمه می بیند واقعا لذت می برد خدا بیامرزد پدر آقای شیبانی را که این سایت را درست کرد وخدابیا مرزد پدر آقای معیینان و دیگران را که در مورد میمه می نویسند
تاكي بودجه بخش به شاهين شهر برود و300 پروژه بايد داشته باشند ودرميمه هيچ كاري نباشد اين شد عدالت