وبلاگ دکتر ایراندوست : سیزده بدر سعد است ، نحس نیست .

یک تحریف ظالمانه

به نظر من سیزده فروردین ماه هیچگاه از نظر ایرانیان باستان نحس نبوده است. و اینکه می گویند سیزده فروردین در ایران باستان نحس بوده و باید آن را به دَر می کردند. این یک تحریف ظالمانه است. برعکس سیزده فروردین مثل سیزدهم ماههای دیگر بسیار شیرین و مقدس و آسمانی بوده است.

پس چرا این تحریف رخ داده ؟؟؟

توضیح بیشتر:

سیزدهمین روز از هر ماهی در  بین ایرانیان باستان به «تیر» یا «تیشتر »  نام گذاری شده بود.  تیشتر نام ایزدی از ایزدان و فرشته ای از فرشتگان بود.  فرشته ای بود که نگهبان باران است.
تیشتر در زبان پهلوی مطرح بوده است و نیز در اوستا یا در منابع زرتشتی وجود داشته و آن ایزد باران دانسته شده‌است. ستاره ای که در آسمان مظهر اوست  شباهنگ است. این فرشته هرسال پس از چیرگی بر (دیو خشکسالی) مخزن باران  را باز می‌کند.

برخی محققان معتقدند که سیزدهم هر ماه ِ شمسی که تیر روز نامیده می شود مربوط به فرشتهً بزرگ  و ارجمندی است که ” تیر ” نام دارد و در پهلوی آن را تیشتر می گویند. فرشتهً مقدس تیر در کیش مزدیستی مقام بلند و داستان شیرینی دارد.

ابوریحان بیرونی در « آثارالباقیه » ضمن نکوداشت نیاکان و یادکرد باورهای مردم در ایران پیش از اسلام به فرخنده بودن روز ۱۳ در همه ماه‌های ایرانی اشاره کرده و می‌نویسد:« ایرانیان باستان هر روز از ماه را به نامی خواندند و سیزدهمین روز هر ماه تیر روز نامیده می‌شود و تیر نام فرشته ای عزیز و نام ستاره‌ای بزرگ و نورانی و خجسته است.»

باید به این موضوع توجه داشت که در فرهنگ ایران باستان و حتی در فرهنگ غنی ایران معاصر، هیچ یک از روزهای سال«نحس» و «بدیمن» یا «شوم» شمرده نشده، بلکه چنانچه می دانیم هر یک از روزهای هفته و ماه نام هایی زیبا و در ارتباط با یکی از مظاهر طبیعت یا ایزدان و امشاسپندان داشته و دارند و روز سیزدهم هر ماه خورشیدی در گاهشماری ایرانی نیز «تیر روز» نام دارد

در حمایت و تایید کامل  سخن بیرونی باید گفت که اگر نزد ایرانیان «روز سیزدهم» شوم و نحس بود و از این روی مردم به گردش در سیزده می رفتند پس چرا این مراسم تنها در فروردین ماه (بهار) صورت می گیرد و کسی سیزدهمین روز از دیگر ماه ها را به خاطر« نحسی » به بیرون از شهر یا خانه نمی رود؟

در هیچ یک از متون کهن و هیچ دانشمند و نویسنده ای، از این روز به بدی یاد نکرده اند بلکه در بیشتر نوشتارها و کتاب ها، از سیزدهم نوروز با عنوان روزی فرخنده و خجسته نام برده اند.
حتی اگر به  کتاب «آثار الباقیه» ابوریحان مراجعه کنید در آن جدولی برای سعد و نحس بودن روزها دارد که در آن جدول در مقابل روز سیزدهم نوروز کلمه ی «سَعد» به معنی نیک و فرخنده آورده شده است.

یعنی نه تنها روز سیزده «نحس» نبوده بلکه «سَعد» و خوش یمن بوده است!

دکتر «محمود روح‌الا‌مینی» ، عقیده دارد که سیزده بدر نحس نیست و نحوست عدد سیزده که این چنین در فرهنگ ما ریشه دوانیده است، ربطی به سیزدهم فروردین ندارد آن یک تفکری مسیحی است. در شام آخر، حضرت عیسی (ع) با دوازده تن از حواریون خود، جمعا سیزده نفر شرکت داشتند و سیزدهمین نفر به آنان خیانت کرد که منجر به مصلوب شدن مسیح شد. این تفکر چنان در باورهای مسیحیان جهان رسوخ کرده که در کشورهای اروپایی و امریکایی، سیزده نفر بر سر سفره نمی‌نشینند، ساختمان‌ها طبقه سیزدهم و هواپیماها ردیف سیزده ندارند.

البته برخی محققان علت نحس بودن عدد ۱۳ را به روز مرگ آرش کمانگیر نسبت می دهند که در سیزدهمین روز تیرماه جان خود را فدای سرزمینش کرد و برای همین عدد ۱۳ برای ایرانیان نحس و نافرخنده بود

نتیجه:

۱- سیزدهم فروردین نزد ایرانیان و ایران فرهیخته نه تنها « نحس» نبوده بلکه کاملا «سَعد» و خوش یمن است

۲- نحوست عدد سیزده ربطی به سیزدهم فروردین ماه ندارد

۳- نحوست عدد ۱۳ به  ذهنیت ایرانی اختصاص ندارد و در فرهنگ اروپائیان به نحو عمیقتر  وجود دارد

۴- در فرهنگ غنی ایرانی مواردی یافت می شود که اتفاقا عدد ۱۳ نحس نیست بلکه  سعد است و اساس موالید جهان بر ۱۳ نهاده شده است.

مثلا انوری در قطعه ۱۴۵ دیوان خود چنین می سراید:

آن خداوندی که سال و ماه را

تکیه بر اجزای روز و شب نهاد

چار سفلی را از آن ام نام کرد