جایگاه نماز جمعه بقلم امام جمعه ی محترم بخش میمه

بسم الله الرحمن الرحیم

یا ایهاالذین آمنوا اذا نودی للصلاه  من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکرالله

موضوع مقاله :

(جایگاه نماز جمعه در حکومت اسلامی)

تالیف زمانی گندمانی

امام جمعه بخش میمه

(پنجم مرداد سالروز اقامه نماز جمعه گرامی باد)

مقدمه :

همانگونه که نماز ستون دین و پرچم اسلام و نشانه ایمان انسان معرفی شده نماز جمعه نیز نماد اسلامی بودن حکومت و نشانه حاکمیت دین در جامعه می باشد که شعاع آن فراتر از سایر عبادات و جایگاه آن نیز بالاتر قرار دارد.

نماز جمعه منبر عمومی و تریبون حکومت اسلامی و هدایت گر حاکمان و مسئولان است که همانند میزان و تراز کارهای مدیران را ارزیابی نموده و نکات ضعف و قوت را تذکر می دهد. اقدام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در اقامه نماز جمعه همزمان با ساخت مسجد بیانگر تاثیرگذار بودن این دو پایگاه در تقویت پایه های حکومت دینی و ترویج معارف می باشد که همواره باید مورد توجه و حمایت قرار گیرد.

( پنجم مرداد آغاز رویش نماز جمعه )

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی زمینه برگزاری فراگیر نماز جمعه فراهم و بنیانگذار انقلاب حضرت آیت الله طالقانی را به عنوان اولین امام جمعه تهران منصوب نمود و پنجم مرداد سال ۱۳۵۸ مردم تهران اولین نماز جمعه به امامت ایشان در دانشگاه تهران اقامه شد. نکته مهم اینکه امام امت از آیت الله طالقانی به ابوذر زمان تعبیر و زبان گویای او را چون شمشیر مالک اشتر برنده توصیف نمودند که بیانگر شجاعت و قاطعیت اوست و ائمه جمعه نیز باید ضمن ایراد خطبه های عبادی سیاسی نسبت به تذکر و نهی از منکر و بیان نقاط قوت و تذکر نسبت به کم کاری مسئولان و مشکلات فرهنگی اجتماعی اقدام نمایند.

(( ضرورت ثبت پنجم مرداد در تقویم ))

از آنجایی که رویدادهای تاریخ بازده زمانی داشته و می توانند یادآور خاطره شیرین باشند لازم است در اسناد ملی و تقویم رسمی کشور ثبت شوند بویژه پنجم مرداد که نشانه و آغاز اقامه سنت نبوی، نماز جمعه و تشکیل بزرگترین اجتماع و مصداق ( جماعه امتی رحمه ) می باشد. از این رو شورای سیاستگذاری ائمه جمعه باید نسبت به ثبت این روز مهم اقدام و در خصوص اطلاع رسانی پیرامون نماز جمعه برنامه ریزی نموده و مردم را نسبت به اهمیت نماز جمعه و جایگاه آن آشنا نماید.

( جایگاه نماز جمعه در حکومت اسلامی )

نماز جمعه از ابتدایی ترین نشانه های حکومت دینی و نمادهای حاکمیت دین است که خداوند متعال آن را به عنوان شاخص ترین کار برای حاکمان دینی معرفی و می فرماید:

الَّذینَ إِن مَکَّنّاهُم فِی الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاهَ وَآتَوُا الزَّکاهَ وَأَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنکَرِ ۗ وَلِلَّهِ عاقِبَهُ الأُمورِ      سوره مبارکه حج آیه ۴۱

بدیهی است که در میان نمازهای واجب و مستحب نماز جمعه ویژگی های خاص خود را دارد که عبارتند از :

۱ – دعوت مومنین به شتافتن به سوی نماز جمعه َیا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِی لِلصَّلَاهِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ

۲- توصیه به تعطیلی کسب و کار با هدف حضور در فریضه عبادی سیاسی نماز جمعه

وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ                     سوره مبارکه جمعه آیه ۹

۳ – اولین نمازی که بعد از تشکیل حکومت اقامه گردید.

۴- اختصاص سوره ای از قرآن به نام  جمعه  در اهمیت نماز جمعه

۵ – نمازی که نماز گزاران علاوه بر عبادت از سیاست و معرفت نیز بهره مند می شوند.

۶- تنها نمازی است که واجب است به جماعت برگزار شود.

۷ – بی توجهی به حضور در نماز جمعه و ترک عمدی آن بدون عذر شرعی نشانه ی نفاق می باشد.

۸ – به برکت نماز جمعه، پاداش کارهای خیر انسان مضاعف می شود.

۹- نماز جمعه توسط امام معصوم یا نایب امام و نماینده ی او باید اقامه شود.

۱۰- اقامه نماز جمعه در اول وقت که نشانه وقت شناسی و حضور به موقع در اجتماع مسلمانان است.

(( نماز جمعه قرارگاه فرهنگی ))

همانگونه که شرط تحقق نماز جمعه اجتماع حداقل پنج نفر واجد شرایط می باشد، شعاع و کاربرد آن نیز فراگیر و رساتر از سایر دستگاههای فرهنگی می باشد. مقام معظم رهبری نماز جمعه را به قرارگاه تعبیر نمودند که بیانگر تاثیرگذاری آن در ابعاد مختلف جامعه می باشد.                           (دیدار با ائمه جمعه سراسر کشور پاییز۹۴)

نماز جمعه ترکیبی از خطابه، خطیب و مخاطب است یعنی حلقه ی اتصال بین اقشار مختلف جامعه می باشد.

امام رضا علیه السلام می فرماند: إِنَّمَا جُعِلَتِ الْخُطْبَهُ یَوْمَ الْجُمُعَهِ  لِأَنَّ الْجُمُعَهَ مَشْهَدٌ عَامٌّ     وسایل الشیعه ج ۵ ص ۳۲

تشریح خطبه در نماز جمعه بخاطر آن است که محل اجتماع مردم وفرصتی برای حاکم اسلامی است تا مردم را موعظه و آنها را به نیکی و پرهیز از بدی ها تشویق و آنچه مصلحت دین و دنیارایادآور و نسبت به حوادث و اخبار جامعه آگاه نماید.

مقام معظم رهبری فرمودند: نماز جمعه یک سنگر اساسی در مقابل تهاجم همه جانبه دشمن است .

بدیهی است سنگر نیاز به سنگربان و پشتوانه داردکه بتواند با دیده بانی به موقع تحرکات دشمن را رصد و نسبت به آنها عکس العمل نشان دهد.

(نماز جمعه و مقابله با جنگ نرم )

از مهم ترین مسئولیت های ائمه جمعه تبیین ابعاد جنگ نرم و ارائه راهکارهای عملی برای مقابله با آنهاست. همانگونه که در سالهای دفاع مقدس نمازهای جمعه پایگاه جمع آوری کمک و اعزام نیرو به جبهه ها بود امروز هم که ترفند دشمن از جنگ سخت به جنگ نرم تغییر یافته وظیفه ما تغییر تکنیک یعنی رفع و دفع هجمه های جنگ نرم می باشد. بدیهی است موفقیت در این میدان در گرو همت وعزم واراده و توان انتقال پیام آن به مخاطب می باشد. امام امت فرمودند: نماز جمعه با شکوهمندی که دارد برای نهضت ما یک پشتوانه محکم و در پیشبرد انقلاب اسلامی عامل موثر و بزرگی است.

مقام معظم رهبری : نماز جمعه موجب تقویت ایمان و نضمین آگاهی مردم است.

(ظرفیتهای نماز جمعه)

نماز جمعه ظرفیت بالایی دارد که اگر به درستی به آن پرداخته شود امنیت، فرهنگ، عقاید و اقتصاد جامعه را تضمین و باعث پایداری و بالندگی نظام جمهوری اسلامی خواهد شد. نماز جمعه که بنیانگذار جمهوری جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی ره با جملاتی چون (( نماز جمعه، در راس امور است. ))، (( نماز جمعه، از بزرگترین عنایات حق تعالی به جمهوری اسلامی ایران است.)) از آن یاد کرده، عبادتی در هم تنیده با سیاست است که می تواند به مدد حضور گسترده مردم، پشتوانه ای استوار برای نظام برگرفته از آموزه های دینی به شمار آید. امام راحل در سخنی دیگر این مهم را نیز چنین یادآور شده است:

(( نماز جمعه – که نمایشی از قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام است – باید هر چه شکوهمند تر و پرمحتواتر اقامه شود.ملت ما گمان نکنند که نماز جمعه یک نماز عادی است . امروز نماز جمعه با شکوهمندی که دارد، برای نهضت کوتاه عمر ما پشتوانه ای محکم و در پیشبرد انقلاب اسلامی ما عاملی موثر و بزرگ است. ملت عظیم و عزیز، با شرکت خود باید این سنگر اسلامی را هر چه عظیم تر و بلند پایه تر، نگاه دارند تا به برکت آن، توطئه های خائنان و دسیسه های مفسدان، خنثی شود.)) صحیفه امام ج ۹ ص ۴۹۲

حضور اقشار مختلف در نماز جمعه یک فرصت است که می توان با ابلاغ پیامهای فرهنگی،  بهداشتی و اجتماعی باورهای دینی را تقویت و نسبت به نهادینه شدن اخلاق و سیاست برگرفته از دیانت کمک نماییم.

انتظار می رود شورای سیاستگذاری ائمه جمعه با تبیین رسالت نمازهای جمعه ریل گذاری لازم را برای حرکت به سمت پویایی نماز جمعه انجام و زمینه رشد و تعالی آنها را فراهم آورد و ائمه جمعه نیز با کارشناسی لازم به مفید و موثر شدن نماز جمعه کمک نمایند.