نفیسه حاجاتی / دبیرسرویس میراث طی دو ماهی که یک صفحه با موضوع «میراث ناملموس» به صفحات روزانه میراث و گردشگری روزنامه اصفهان زیبا افروده شده، با فعالان این حوزه جلسات حضــــــوری و غیرحضـــــوری مختلفی داشته‌ایم و پرونده‌های زیادی را هم در این حوزه بررسی کرده‌ایم، از جمله پرونده‌های رودوزی سنتی خورشیدی چشم و نظر، […]
نفیسه حاجاتی / دبیرسرویس میراث
طی دو ماهی که یک صفحه با موضوع «میراث ناملموس» به صفحات روزانه میراث و گردشگری روزنامه اصفهان زیبا افروده شده، با فعالان این حوزه جلسات حضــــــوری و غیرحضـــــوری مختلفی داشته‌ایم و پرونده‌های زیادی را هم در این حوزه بررسی کرده‌ایم، از جمله پرونده‌های رودوزی سنتی خورشیدی چشم و نظر، نی‌هفت بند و شیوه نی‌نوازی اصفهان، مهـــــارت تهیــــــه خورش‌ماست، آئین عزاداری محرم و صفر تکیه شهر نیک‌آباد به علاوه میراث ناملموس دیگری از این منطقه از جمله مهارت پخت حلواسوهان، گندم پلو و آش ترشی و البته گویش ینگ آبادی. در میان همه این پرونده‌ها، پرونده ثبتی «گویش میمه‌ای» یکی از مفصل‌ترین و کامل‌ترین این پرونده‌ها بوده است و می‌توانستیم مطالب بسیاری از این پرونده استخراج و برایتان اینجا در این صفحه عرضه کنیم حیف که فضای صفحه این امکان را در اختیارمان قرار نمی‌داد. اما یکی از کاربردی‌ترین و جالب‌ترین بخش‌ها جداولی بود که در این پرونده به توصیف لهجه و آواها می‌پرداختند و ما هم به این نتیجه رسیدیم که جدولی درست کنیم از منتخب کاربردی‌ترین کلمـــــاتی که می‌توان از این گویش به مخاطبان ارائه داد. در بخش جمع‌بندی پرونده هم آمده: «گویش میمه ای از نظر آواشناسی بسیار غنی است. وجود ۲۵ همخوان، ۹واکه ساده و ۵ واکه مرکب و درمجموع وجود ۳۹ آوا مهر تاییدی بر غنای آوایی این گویش است. شایان ذکر است که در این گویش همخوان /j/ یا (ژ) وجود ندارد. کلمات حاوی این آوا نیـــــز از زبان‌های دیگر و به ویژه از زبان فارسی وارد این گویش شده‌اند.» پیش از اینکه به این کلمات که فقط چند نمونه محدود از میان آن همه کلمه هستند، بپردازیم، اجازه بدهید به این نکته هم اشاره کنم که در بخش پیشینه تاریخی پرونده، درباره میمه، اطلاعات جالب توجهی داده شده از جمله اینکه وقتی در تاریخ به دنبال این نام می‌گردیم به مزرعــــــه‌ای کوچک در کنار چشمه در شمال شهر فعلی میمه می‌رسیم؛ جایی متعلق به اهالی جوشقان با کاربری مزرعه کشت انگور و جو و گندم. کمی بعدتر رد پای خسروپرویز ساسانی و قشونش هم در این منطقه به چشم می‌خورد و سپس اسرای رومی و یونانی راهی‌اش می‌شوند تا قنات بسازند و آب را به مزارع در حال گسترش انگور برسانند و این می‌شود ماجرای تولد قنات مزدآباد که حالا نامش در پرونده قنات‌ها، میراث جهــــــانی ایران، هم دیده می‌شود. بعدها البته دو سیل عظیم باعث شد محل روستا دو بار تغییر کند و میمه امروز در محل جدید گسترش یابد. در تمام این قرون، گویش مردم میمه نیز که ریشه پهلوی دارد زاده و حفظ و منتقل شده است تا امروز که اگر حواسمان نبود و ثبتش نکرده بودیم و اگر حواسمان نباشد و ترویجش ندهیم، به زودی از بین می‌رود.
نظرات