سکوت استانداری ، محیط زیست و صمت در مورد معدن میمه

سمیه سهرابی

 خبر صدور مجوز بهره برداری معدن با وسعت ۳۶ هکتار از طرف استانداری اصفهان به حوزه علمیه در دل منطقه موته، در هفته های اخیر واکنش های زیادی را در بین فعالان حوزه حیات وحش و محیط‌ زیست کشور به دنبال داشته است. آنها معتقدند این بهره برداری، امنیت حیات‌وحش را به مخاطره می اندازد. از سوی دیگر گفته می شود این اقدام بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست کشور صادر شده است. در همین حال، پیگیری‌های اصفهان ‌زیبا برای پاسخگویی مسئولان ذی‌ربط در استان به جایی نرسید، چرا که روابط عمومی استانداری، پیگیری موضوع را به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان واگذار و روابط عمومی این سازمان نیز، تنها مقام پاسخگو را استاندار معرفی کرد. همچنین محیط زیست به روزنامه اعلام کرد که از سوی مقامات بالا از صحبت درباره معدن موته منع شده اند.

 پناهگاه حیات وحش و پارک ملی موته، مهم ترین زیستگاه آهوی ایرانی در کشور است. این منطقه با وسعت بیش از ۲۰۰ هزار هکتار، مابین سه شهر میمه، دلیجان و گلپایگان در استان اصفهان واقع شده است. موته سال هاست که بیشترین تعداد حیات وحش کشور را در خود جــــای داده اســــت و از این رو، مهم تریـــــن محـــل زندگی چهارپایان و عــــلــــف‌خــــوار وحــــشــــی در کــــشــــور محســـوب می شود. وضعیت افتخار آفرین این منطقه برای استان، مدیون سال ها زحمات محیط بانان زحمت کش و کارشناسان منطقه است که در طی سال ها هر آنچه در توان داشته اند گذاشته اند تا چشم شکارکش ها و غاصبان طبیعت از این منطقه دور بماند.

 معدنی با کاربرد سنگ وتراورتن
قبل از ممنوعیت صحبت کردن مسئولان، رئیس یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت‌وگو با مهر، با توجه به آغاز عملیات اکتشاف بدون مجوز از یک معدن در پناهگاه حیات وحش موته اظهار داشت: این معدن با کاربرد سنگ و تراورتن در داخل پناهگاه حیات وحش موته قرار دارد و از ۲۷ تا ۲۸ سال پیش تاکنون محیط‌زیست با احداث آن مخالفت کرده است. مرتضی جمشیدیان افزود: به دلیل ارجاع موضوع به کمیسیون تبصره ۵، توسط مدیرکل وقت سازمان صنعت و معدن استان در تاریخ ۱۶/۵/۹۵ جلسه ای با استاندار وقت آقای زرگرپور و شش دستگاه دیگر تشکیل شده است که از هفت عضو مدنظر پنج نفر از اعضا حضور داشتند و با توجه به دو رای موافق و دو رای مخالف در ارتباط با احداث این معدن، نظر نهایی به استاندار موکول شد. وی تاکید کرد: آقای زرگرپور پس از بازدید از منطقه به دلیل قرار داشتن معدن در درون پناهگاه حیات وحش با صدور پروانه اکتشاف این معدن مخالفت کرد. رئیس یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: محیط زیست اصفهان با همکاری مردم محلی و دوست‌داران محیط زیست، فعالیت غیرقانونی اکتشاف معـــدن در داخــــل پناهـــگاه حیات‌وحش موته را متوقف کرد.

  مخالفت سازمان محیط زیست با اکتشاف معدن در پناهگاه حیات وحش موته
کارشناس دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اعلام مخالفت این سازمان با صدور پروانه اکتشاف معدن در پناهگاه حیات وحش موته، گفت: پروانه اکتشاف معدن در این منطقه را کارگروه ماده ۲۴ استان اصفهان صادر کرده است. رضا اقتدار در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به ممنوعیت صدور پروانه اکتشاف معدن در منطقه حیات وحش موته بر اساس توافق‌ سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۵۴ اظهار کرد: پناهگاه حیات‌وحش موته جزو بند «الف» این موافقت‌نامه است و بر اساس ردیف ۲۰ همین بند از همان سال قرار شده که در داخل پناهگاه حیات وحش موته مجوز معدن‌کاوی دیگری صادر نشود. اقتدار ادامه داد: با کمال تاسف قانون معدن، بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی به تصویب رسید چون بر اساس تبصره ۵ ماده ۲۴ قانون معدن اگر سازمان حفاظت محیط زیست مخالف اجرای طرح معدن در مناطق تحت مدیریت محیط زیست باشد و در روند استعلام این مخالفت را اعلام کند، تصمیم‌گیری در مورد آن موضوع به «کارگروه حل اختلاف استانی» ارجاع می‌شود و از آنجا که در این کارگروه تنها مخالف، نماینده محیط زیست استان است با اجرای طرح موافقت می‌شود. وی با تاکید بر اینکه کارگروه حل اختلاف استانی (کارگروه ماده ۲۴) صلاحیت اظهار نظر در مورد مناطق چهارگانه محیط زیست را ندارد، گفت: صدور مجوز اکتشاف معدن در پناهگاه حیات وحش موته با وجود مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست در کارگروه ماده ۲۴ مطرح و با آن موافقت شده است.کارشناس دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اعضای کارگروه ماده ۲۴ تاکید کرد: در این کارگروه رئیس سازمان صنعت و معدن، نماینده خانه معدن، نماینده جهاد کشاورزی، نماینده محیط زیست و نماینده دستگاه قضایی استان عضو هستند؛ بنابراین واضح است که اگر کلیه درخواست‌های صدور پروانه اکتشاف معدن به کارگروه ماده ۲۴ ارجاع شود، یک فاجعه در مناطق چهارگانه محیط زیست کشور به وجود می‌آید. پروانه اکتشاف معدن در پناهگاه حیات وحش موته هم در این کارگروه صادر شده است.

   ساخت معدن و افزایش شکار غیرقانونی
کافه بوم که یک تشکل زیست محیطی در استان است در جلسه ای به بررسی و تحلیل درمورد اثرات مخرب زیست محیطی معدن پناهگاه حیات وحش موته پرداخت. در این برنامه از کافه بوم، در ابتدا دبیر برنامه به وسیله نمایش دادن نقشه ها و تصاویر مرتبط، به ارائه توضیحاتی در ارتباط با این منطقه، اهمیت آن و اثرات مخرب زیست محیطی معدن مذکور پرداخت. پس از آن حاضران نظراتی را برای جلوگیری از این فاجعه زیست محیطی بیان کردند. از جمله این نظرات، کسب نظر مراجع محترم تقلید کشور درباره موارد مشابه بود و تمرکز و کسب اطلاعات در این باره که آیا ساخت معدن در منطقه ای که حیات وحش به عنوان سرمایه ملی در آن زیست می کند، تجاوز به انفال محسوب نمی‌شود؟! راه حل پیشنهادی دوم، ارائه شکایت حقوقی به مراجع ذی ربط بود. همگان در این ارتباط که باید تمام تلاش برای جلوگیری از این اقدام انجام گیرد، همنظر بودند. در ادامه برنامه کارشناسان و افراد صاحب تجربه حاضر، نظرات خود را در ارتباط با مشکلات احتمالی بهره برداری از این معدن بیان کردند.  از جمله آسیب‌های احتمالی بیان شده به شرح زیر است: ساخت معدن مستلزم ورود تعداد قابل توجهی از کارمندان و کارگران به منطقه ای امن برای حیات وحـــش اســــت کـــه به طور حتم آمار شکار غیر قانونی حیات وحش را بالا برده و امنیت منطقه را کاهش می دهد. ساخت معدن موجب ایجاد ریزگردهایی می‌شود که حیات در منطقه را به خطر می اندازد. بهره برداری از این معدن موجب می‌شود منظر طبیعی یکی از زیبا ترین کوه های این منطقه امن از بین برود. رفت و آمد به این منطقه باعث می‌شود که چندین جاده خاکی و شنی در منطقه ایجاد شده که از امنیت منطقه به مراتب می‌کاهد. سر و صدای و آلودگی صوتی ایجاد شده توسط معدن کاران، حیات وحش این منطقه را تا کیلومتر ها دور تر فراری می‌دهد. در پایان برنامه حاضران با یکدیگر هم پیمان شدند که هر آنچه در توان دارند برای هشـــدار به مسئولان و مردم در ارتباط با تبعات زیست محیطی ساخت این معدن انجام دهند.