شهریار حاضر بود برای یک بیت این شعر تمام اشعارش را بدهد

شهریار حاضر بود برای یک بیت این شعر تمام اشعارش را بدهد.

«محمد تقی حجه الاسلام نیر تبریزی» از شعرا و علمای دانشمند آذربایجان بود که در تبریز دیده به جهان گشود. تحصیلات را نخست در تبریز و سپس در نجف به پایان رسانید. در ادبیات فارسی و عربی و فقه و حکمت از نوادر روزگار شمرده می‌شد و در فن شعر نیز استاد و صاحب نظر بود. همچنین انواع خط به ویژه خط شکسته نستعلیق را بسیار خوب می‌نوشت.

ای فرس با تو چه رخ داده که خود باخته‌ای
مگراین گونه که ماتی! تو شه انداخته‌ای؟
ای همایون فرس پادشه سدره مقام
که چراگاه بهشت است ترا جای خرام
چه بلا رفته که با خویش نپرداخته‌ای؟

تا صهیل تو همی آمدی ای پیک امید
بر همه اهل حرم بود صدای تو نوید
کاینک آید زپی پرسش ما شاه شهید
مگر این بار خداوند حرم را چه رسید؟
کای فرس شیهه زنان برحرمش تاخته‌ای؟

اگر آورده‌ای ای هدهد فرخنده سیر
ز سلیمان و نگینش بر بلقیس خبر
زچه آلوده به خون تاج تو؟ خاکم بر سر
راست گو تخت سلیمان شده برباد مگر
تو ز بهر خبر از تیر پری ساخته‌ای!

آن شهی را که به امرش فکند سایه سحاب
خواهد ار آب، شود خاک در عالم نایاب
طعنه بر لجّه‌ی تیار زند موج سراب
دیده‌ای کشته مگر، تشنه لبش بر لب آب
که چنین ناله به عیّوق برافراخته‌ای؟

تو که غلطان زسر زین، نگونش دیدی
در میان سپه دشمن دونش دیدی
ای فرس راست به من گوی که چونش دیدی
تو به چشمان خود، آغشته به خونش دیدی؟
یا قتیل دگری بود تو نشناخته‌ای؟

بوی خون آید از این کاکل ویال و تن تو
شد مگر کشته‌ی روبه، شه شیر اوژن تو
دل افسرده‌ی من آب شد از دیدن تو
فاش گو، برق که آتش زده بر خرمن تو؟
که چنین غلغله در بحر و بر انداخته‌ای؟

از «شهریار»، شاعر بزرگ معاصر نقل است که وقتی بیت:
«ای فرس با تو چه رخ داده که خود باخته ای
مگر این گونه که ماتی تو شه انداخته ای »
را از اشعار حجت الاسلام نیر تبریزی شنید، گفت:« من حاضرم تمام اشعارم را بدهم و در ازای آن این یک بیت شعر را بگیرم».

نیر با آنکه از اجله علمای تبریز بود و اقامه نماز جمعه و جماعت می‌کرد اما محضرش همواره پر از شعرا و فضلا بود. وی در روز بیست و سوم تیرماه ۱۲۷۳ – دهم محرم ۱۳۱۲ – داعی حق را لبیک گفت.
آتشکده،شامل غزلیات و مراثی، منظومه الفیه،به زبان عربی و منظومه صحیفه الابرار،مشتمل بر ۸۰ هزار بیت، از جمله آثار وی به شمار می‌روند.