استاد مهدی معینیان – قران پاسخگوی نیازهای امروز است ؟

2017-01-14
287 بازدید

قرآنی که ۱۴۰۰ سال پیش در میان مردم بدوی و جاهل عرب نازل شده چگونه می تواند پاسخگوی نیازهای دنیای متمدن امروز باشد ؟ آن چه مسلم است این است که خدای متعال در معرفی قرآن کریم ، آن را مایه ی هدایت و ضامن سعادت و وسیله ی بیداری و بادآوری برای همه ی […]

download (1)

قرآنی که ۱۴۰۰ سال پیش در میان مردم بدوی و جاهل عرب نازل شده چگونه می تواند پاسخگوی نیازهای دنیای متمدن امروز باشد ؟

آن چه مسلم است این است که خدای متعال در معرفی قرآن کریم ، آن را مایه ی هدایت و ضامن سعادت و وسیله ی بیداری و بادآوری برای همه ی انسانها در همه ی اعصار و قرون دانسته است .

به عنوان مثال در سوره ی مدثر آیه ی ۳۱ ،می فرماید: و ما هی الا ذکر للبشر : این چیزی جز یادآوری و پند برای بشر نیست .
یا در سوره ی قلم آیه ی ۵۲ می فرماید : و ما هو الا ذکر للعالمین که همان معنا را دارد و در مورد ماموریت پیامبر (ص) در سوره ی سبا ، آیه ی ۲۸ ، می فرماید : و ما ارسلناک الا کافه للناس ؛ یعنی ما تورا بدون استثنا برای ( هدایت ) همه ی مردم فرستادیم . کلمه ی ناس در اینجا اطلاق دارد و تمام مردم جهان را در هر زمان و مکان شامل می شود ؛ یا آیاتی که با ایهاالناس مردم را مخاطب قرار می دهد .

.حال ممکن است بگویید که اگر قلمرو هدایت کتابی ، جهان شمول و فراگیر باشد ، لازم است که آن کتاب از دو ویژگی برخوردار باشد :
۱- به زبان مردم جهان سخن بگوید .
۲- مطالبش برای همه ی مردم سودمند و مفید باشد . آیا قرآن این دو ویژگی را دارد؟

در پاسخ ، عرض می کنیم که همه ی خواسته های معقول همه ی انسانها در سه مقوله خلاصه می شود:

۱- معرفت ۲- عدالت ۳- اطاعت .
از سوی دیگر ، همه ی مطالب قرآن کریم هم پیرامون همین سه خواسته دور می زند . از اینرو خدای متعال در سوره ی روم آیه ی ۳۰ ، می فرماید: (ای پیامبر، ) حقگرایانه به سوی این دین روی آور .(دینی ) که نحوه ی آفرینش آن همان گونه است که فطرت انسانها بر اساس آن آفریده شده است .

از این آیه ی شریفه چنین بر می آید که این کتاب آمده است تا پاسخگوی همه ی خواسته ها ونیازهای فطری همه ی انسانها در همه ی اعصار و امصار باشد . حرف قرآن این است که در ساختار عالم بیندیشد و کسب معرفت کنید و در همه حال قوامین بالقسط و بسیار عادل باشید و چون شما موجودی نا میرا و ابدی هستید از آفریدگار خودتان که بیش از هرکس راه رشد و نیازهای شما را در عوالم دیگر می داند ، اطاعت کنید تا کامیاب و رستگار شوید.

بنا بر این زبان قرآن زبان فطرت و فرهنگ مشترک و عمومی و قابل درک برای همه ی اقشار مردم ومفید و سودمند به حال ایشان است و به همین دلیل بود که به قول آیه الله جوادی آملی حفظه الله ، سلمان فارسی ، صهیب رومی ، بلال حبشی ، اویس قرنی و عمار و ابوذر حجازی یک مجموعه ی متحد بودند و سخنان پیامبر و قرآن را به خوبی درک می کردند و وحدت سیرت و فطرت نگذاشت که کثرت در صورت مانع فهم و درک معارف قرآن برای آنان بشود .

البته مقصود ما از زبان ، لغت و ادبیات نیست ؛ بلکه مراد محتوای قرآن است .

البته این سخن بدین معنانیست که بهره ی همگان از کتاب الهی یکسان است ؛ زیرا معارف قرآنی مراتب فراوانی دارد و هر مرتبه ی آن بهره ی گروهی خاص است.

نکته ی دیگر این که اکثر قریب به اتفاق مردم می توانند با تلاش و ممارست کتابهای دیگر را درک کنند و به کار بردنی هایش را به کار ببرند اما درک کردن و عمل کردن به دستورات قرآن مستلزم داشتن پاکی جان و صفای روح و روان است . گناه و تبهکاری ، الحاد و تقلید باطل از گذشتگان و تعصب بیجا قفل فلب آدمیان است و انسان را از تدبر در معارف و اسرار قرآن باز می دارد . همان گونه که خودش فرمود :
افلا یتدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها ، سوره محمد(ص) ، آیه ی ۲۴ .

مطالب قرآن کریم راباید با نور فطرت دید و شراب طهور معارف آن را با زبان جانی که به گناه آلوده نشده است چشید .

دیگر این که چون مردم از لحاظ میزان درک و فهم و پایگاه علم و معرفت متفاوتند ، قرآن مطالب و معارف خود را در سطوح گوناگون و با زبانهای مختلف نظیر حکمت ، موعظه ، جدال احسن و تمثیل بیان کرده است ، تا هم دانشمندان را به کار آید و هم ساده اندیشان را بصیرت افزاید .

دنیای متمدن امروز هم بیش از هرچه چیز به قرآن و عمل به دستورات آن نیازمند است تا بتواند مدار حرکت و جهت پیشرفت تمدن خود را تصحیح کند . امروزه پیشقراولان علم و تمدن ابزار نابودی بیش از صد برابر موجودات زنده ی روی زمین را در انبارهای مهمات خود ذخیره کرده اند و راحت در پشت بام آن خوابیده اند و مرز عدالت و حقوق بشر را قداره بندها و گردن کلفتهای بین المللی تعیین می نمایند.