نشانه ی اندیشمندان از دیدگاه امام حسن عسکری ع‎

2015-01-29
49 بازدید

یکى از نشانه‏ هاى اندیشمندان شیوه ی سخن گفتن آنان است . نوشته ‏ها، حرفها و کلمات ایشان به خوبى میزان عقل و رشد آنان را بیان مى ‏دارد . در این باره امام حسن عسکرى علیه السلام فرمود : «قلب الاحمق فى فمه و فم الحکیم فى قلبه؛ (۱) دل نابخرد در دهان او است، […]

۵

یکى از نشانه‏ هاى اندیشمندان شیوه ی سخن گفتن آنان است . نوشته ‏ها، حرفها و کلمات ایشان به خوبى میزان عقل و رشد آنان را بیان مى ‏دارد . در این باره امام حسن عسکرى علیه السلام فرمود :

«قلب الاحمق فى فمه و فم الحکیم فى قلبه؛ (۱) دل نابخرد در دهان او است، و دهان خردمند فرزانه، در دل او .» انسان اندیشمند اول در اطراف سخن فکر مى‏ کند، نفع و زیان آن را بررسى مى‏ کند و آن‏گاه به سخن گفتن اقدام مى ‏نماید . ولى انسان بى‏ خرد و کم ‏اندیش، نخست ‏سخن مى‏ گوید و بعد در عواقب و اطراف آن به اندیشه مى‏ پردازد. در نتیجه اندیشمند کم‏تر خطا مى ‏کند و کم اندیشان و یا کج ‏اندیشان کم‏تر به راه صواب مى ‏روند .

امام حسن عسکرى علیه السلام در کنار اندیشه و فکر، بر عمل و رفتار شایسته تاکید نموده است آن حضرت بر اوصاف عملى و رفتارى که در مورد رابطه انسان با خالقش، جامعه‏ اش، خانواده‏ اش و با خودش مطرح است، اشاره کرده است که این مسئله به خوبى اهمیت «عمل گرایى‏» را در کنار «اندیشه‏ گرایى‏» نشان مى‏دهد.

دلیل این امر آن است که بر اثر اندیشه، روح و عقل انسانى روشن مى‏ شود و در پرتو آن نورانیت، حق و باطل، و درست و نادرست را از یکدیگر تشخیص مى‏ دهد ، در حالى که بى ‏خردان در ظلمت جهل به ‏سر مى ‏برند . به همین جهت، امام حسن عسکرى علیه السلام فرمود:

«علیکم بالفکر فانه حیاه قلب البصیر ومفاتیح ابواب الحکمه. (۲)

بر شما باد به اندیشیدن! پس به حقیقت، تفکر موجب حیات و زندگى دل آگاه، و کلیدهاى دربهاى 

حکمت است»

۱.  تحف العقول، ص ۵۱۹، ح ۲۱ .

۲.  بحار الانوار، ج ۸، ص ۱۱۵ و الحکم الزاهره، ج ۱، ص ۱۹