احمدرضا ایراندوست – ز تعارف کم کن و بر مبلغ افزای

به نام خداوند بخشنده مهربان
از تعارف کم کن و بر مبلغ افزای
فرهنگ حاکم بر کشورمان بر پایه احترام بنا نهاده شده است ، احترام به یکدیگر از احترام به والدین گرفته تا افراد اجتماع ریشه در تاریخ کهن این مرزو بوم دارد .با آمدن دین اسلام به کشور عزیزمان ایران این مقوله نور علی نور شد .یکی از دستورات اسلام که رسول خدا و ائمه اطهار نیز بر آن سفارش اکید داشته اند ، همین گذاشتن احترام به یکدیگر میباشد.در روایات مختلف داریم که بزرگان دینی ما در سلام کردن به دیگران همیشه پیش دستی می کرده اند.یکی از رسم و رسوماتی که در فرهنگ و سنن ما جا افتاده است و اکثر مردم نیز به آن پایبندی نشان می دهند ، تعارف کردن است .تعارف کردن در عرف متداول جامعه ما زمانی بیشتر نمود پیدا میکند که افراد با هم رودر بایستی داشته باشند و یا برای اولین بار همدیگر را ملاقات میکنند .بارها شاهد بوده ایم که به هنگام ورود افرادی به مجلس ، میزبان شروع به تعارف کردن نموده و چنان این احترام گذاری طولانی و سنگین میگردد که به کلی مهمان معذب میگردد.هنگامی که دو یا جند نفر همزمان میخواهند وارد جایی گردند ، این تعارفات به حدی میرسد که برای دقایقی طرفین برای یکدیگر تعارف تیکه و پاره می کنند .بر سر جای نشستن و در صدر مجلس کسی را جای دادن نیز حکایتی است که همه ما کم و بیش با آن آشنا هستیم .در شهر های بزرگ که اکثر مردم در آپارتمانها ساکن هستند ، بارها اتفاق افتاده که در خاتمه مجلس و ساعات پایانی شب ، افراد حاضر در مجلس در راهرو و جلوی درب خروجی آپارتمان جمع شده و بدون رعایت حال دیگر ساکنین آپارتمان برای هم احترام تعارف می کنند .این افراد بدون در نظر گرفتن این که بقیه افراد در حال استراحت هستند و در آن هنگام شب برایشان مزاحمت ایجاد می گردد.تعارفات معمول در جامعه ما به کسبه هم تسری پیدا کرده و این قشر عزیز نیز بعد از این که جنس خود را به مشتری فروختند و خیالشان از این بابت راحت گردید ، به هنگام دریافت وجه جنس فروخته شده ، شروع به تعارف کردن میکنند ، چنان غلیظ و آبدار این تعارفات را پشت سر هم تکرار میکنند که مشتری هم این تعارفات را باور میکند .در همین اثنی اگر مشتری بخواهد اندکی از فروشنده تخفیف بگیرد و به نوعی چانه بزند ، تمام تعارفات لحظات قبل به مانند حبابی که روی آب قرار گرفته میترکد و از بین می رود و دیگر از آن زبان گرم و نرم و چاخانی لحظات قبل خبری نیست .در این مواقع باید ویدئو چک که این روزها در مسابقات والیبال هم کاربرد فراوان دارد را روشن کرده و به فروشنده نشان بدهیم که ای آقای کاسب ، شما تا لحظات قبل چنان تعارف تکه و پاره میکردی که مشتری واقعا با خود فکر میکرد که میخواهید جنس خود را به صورت هدیه به ایشان بدهید .تعارفات معمولی که در کوچه و خیابان برای یکدیگر انجام میدهیم و طرف مقابل را به منزل برای صرف ناهار و شام دعوت میکنیم نیز یکی از همین تعارفات جا افتاده در جامعه است .بارها افرادی را دیده ایم که به هنگام سوار شدن به اتومبیل و بر سر جای نشستن برای یکدیگر تعارف رد و بدل می کنند.مثل هایی در همین زمینه داریم که در منطقه ما بیشتر تعارف مورچه خورتی کاربرد دارد و در دیگر نقاط کشور تعارف شاه عبدالعظیمی همان کارکرد را دارد.در جامعه ما چنان این فرهنگ جا افتاده است که از غلظت آن از طرف دیگر بام می افتیم .بیشتر این تعارفات نه به جهت احترام بوده بلکه عادتی است که نسل به نسل و سینه به سینه به ما منتقل گردیده است .در هیئات مذهبی و در صفوف زنجیر زنی بارها شاهد بوده ام که افراد به همدیگر برای جای استقرارشان تعارف میکنند .به هنگام غذا خوردن اگر تازه واردی از راه برسد ، چنان تعارفات را ادا میکنیم که طرف در حالتی قرار میگیرد که دوست دارد هر چه زودتر سفره غذا برچیده شود ، زیرا به هیچ وجه هیچ کدام از طرفین احساس راحتی نمیکنند . طبق روایات دینی به هنگام نوشیدن آب باید افراد کوچکتر را در اولویت قرار بدهیم ، اما تعارفات معمول در جامعه دقایقی لیوان آب را سرگردان نگه میدارد.یکی از دوستانم تعریف میکرد و میگفت : شخصی بارها و بارها من را واسطه قرار داده بود که اگر فلان دوست مشترکمان آمد حتما و حتما من را در جریان قرار بده تا بلکه بتوانم با پذیرایی از ایشان در منزل ذره ای از محبتهایشان را جبران نمایم .ایشان گفتند :وقت موعود رسید و دوست مشترکمان آمد ، طبق سفارش دوست دیگرمان توسط تلفن ایشان را در جریان قرار دادم که فلانی آمده و شما که همیشه پیگیر آمدن ایشان بودید ، اکنون دزد حاضر و بز نیز حاضر .دیدم که ایشان دست پاچه شده و گفتند که فعلا حرفی نزن چون شرایط پذیرایی آماده نیست و به وقت دیگری موکول کنید.چند سال از این ماجرا گذشته و هنوز وقت دیگر فرا نرسیده است .این هم نوعی از تعارفاتی است که اکثر ما در جامعه درگیر آن هستیم .چه بهتر که به هنگام تعارف کردن ، غلو و غلظت تعارف را به کنار گذاشته و اگر تعارفی هم به کسی میکنیم از ته قلب و از روی میل و اراده باشد ، نه این که فقط بخواهیم زبان بازی کرده و خرمان را از پل رد کنیم .در همه حال اعتدال بهترین راه کار است .تا مطلبی دیگر ایام به کامتان باد.