کتاب ” گویش میمه ای ” تالیف شهلا فتحی بروجنی

2013-07-29
594 بازدید

بدون شک تالیف کتابی در مورد گویش کهن بوم و بر میمه ، علاقمندان به این مرزو بوم را به وجد می آورد. من هم از این قاعده مستثنی نیستم . گاهی وقت ها نسلهای گذشته را به کم کاری در مورد نگارش تاریخ مکتوب میمه متهم می کنم . ما بر اصالت پیشینیانمان استوار می […]

DSC00599

بدون شک تالیف کتابی در مورد گویش کهن بوم و بر میمه ، علاقمندان به این مرزو بوم را به وجد می آورد. من هم از این قاعده مستثنی نیستم . گاهی وقت ها نسلهای گذشته را به کم کاری در مورد نگارش تاریخ مکتوب میمه متهم می کنم . ما بر اصالت پیشینیانمان استوار می مانیم  و این اصالت ها باید گردآوری گردد و مدون شود . زبان مستقل ، مهم ترین عامل اصالت هر قوم است . هویت مستقل با زبان قابل اثبات است . بویژه زبانی که به اقرار زبان شناسان در قسمت بزرگی از ایران مرکزی در گذشته ی نه چندان دور زبان رایج  و محاوره ای مردم بوده است .

 DSC00605

این جمله را   چند روز قبل از آنکه به افتخار بازنشستگی نائل گردم در روز نوشته ها ، نوشته ام ” حتماً برای شما هم جالب است که یک دختر شهرکردی الاصل ، اصفهانی المقیم ، طلبه الفارس ، لغات زبان مادری تان را بخوبی تکلم کند .”  حالا بیش از آن روز به اهمیت کار خانم شهلا فتحی بروجنی واقف هستم . فردی غیر میمه ای در دوران کودکی اش محاوره ی تلفنی خانمی از اهالی میمه  که در خانه ی خود تلفن نداشته اند و برای تماس با میمه به خانه ی پدری خانم فتحی می آمدند را به کرات  شنیده  و به این زبان علاقه پیدا می کند و در عنفوان جوانی  با تحمل سال ها تلاش و کوشش و رنج و مرارت ، کتابی را که اکنون در چاپ اول با تیراژ 500 نسخه به بازار کتاب ایران تقدیم شده است تدوین می کند. خانم فتحی که بتازگی ازدواج نیز کرده است روز شنبه پنجم مرداد جاری باتفاق همسرش مهندس قاسمپور به میمه آمدند و از چاپ کتاب ” گویش میمه ای ” خبر دادند. قطعا خبر مسرت بخشی بود . نسخه ای از کتاب را هم به رسم هدیه منت نهادند و تقدیم کردند. در همین دو روز کتاب بالینی یا روی میز کامپیوتری مان شده است .

DSC00609

گرچه کتاب کاملا فنی و تخصصی زبان شناسی است اما حاوی داستانهایی اختصاصی و خواندنی از ادبیات میمه نیز می باشد. نمی دانم باید با استخدام کدام کلمات و کاربرد کدام عبارات کار بزرگ این کارشناس ارشد رشته ی فرهنگ و زبان های باستانی دانشگاه شیراز را ستود؟ چگونه باید از او قدردانی کرد؟ کار وزین او را که در مقیاس درهم و دینار سنجیده نمی شود، چگونه باید ارزیابی کرد؟ او – امروز که زبان مادری مورد بی مهری  قرار گرفته است – رمز جاودانگی زبان مادری ماست و ما به وسعت فکر بلند ، اندیشه ی بارور ، همت عالی  و کلک گهر بیز او به پهنای کتابخانه های کشور با اصالت زبان مستقل گسترش یافته ایم و امید واریم که  بتوانیم بطور شایسته موفق به قدردانی از خالق این اثر ارزشمند و ماندنی گردیم و گوشه ای از حق حیاتی که این نویسنده ی محترم بر گردن گویش میمه ای دارد را ادا کنیم . در پایان ضمن تشکر از شهرداری و شورای اسلامی دوره ی سوم شهر میمه  بدلیل مساعدتی که در زمینه ی چاپ و نشر این کتاب داشته اند و با امید به توفیق  قدردانی شایسته  از مولف و بمثابه ی مرور خاطرات  ، قسمتی از روزنوشته های نخستین آشنایی ارائه می گردد:

————————

قسمتی از روزنوشته های 89/1/24

 حتماً برای شما هم خیلی جالب است که بدانيد یک دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ی فرهنگ و زبان های باستانی دانشگاه شیراز ، 6 یا 7 ماه در میمه اقامت کند ( بقول خودش با اعمال شاقه ) و پژوهشی با عنوان ” بررسی ریشه شناسی گویش میمه ای ” داشته باشد . او با برخورد اول حرف هایی می زند که جلب توجه می کند .مثلاً می گوید ” رشن ” در زرتشت خدای میزان و ترازوست همان که در گویش میمه و بویژه در کشاورزی خیلی مورد استفاده قرار می گیرد . ” رشن ” در آیین زرتشت خدایی است که در موقع قبض روح اموات برای سنجش اعمال آنان می آمده است ، و در کشاورزی هم از کشاورزان قدیمی، بپرسید . در این مدت 6 تا 7 ماه با اقشار مختلف مردم تماس گرفته است با کشاورزان قدیمی و دامداران سنتی نشست و برخاست ها داشته و در شب نشینی های متعدد بهمراه صاحب خانه ای که خیلی برای او احترام قائل است شرکت کرده است . حتماً برای شما هم جالب است که یک دختر شهرکردی الاصل ، اصفهانی المقیم ، طلبه الفارس ، لغات زبان مادری تان را بخوبی تکلم کند . لغاتی که در ميمه هم ، زیر 18 ساله ها کمتر با آن مأنوس هستند مثل گمیزه ، و قطعاً برای شما جالب است که لغات مشترک میمه ای را با زبان های بیگانه بدانید مثلاً : « لو » که همان روباه است در زبان آلمانی هم لو تلفظ می شود یا « هُلِ » به انگلیسی هم سوراخ معنی می دهد و « پک » همان پکیج انگلیسی است . و” پورت ” به انگليسي يعني بخار.در اوستا هم لغاتی مانند ورگ ، ورف ، رشن و جَن عیناً با همین تلفظ میمه ای و معنی مورد استفاده ما ، استعمال می شود . استاد راهنمای این دانشجو که هیچ شناختی از میمه نداشته است، حالا از کار دانشجویش خیلی اظهار رضایت می کند و به احتمال زیاد نمره ی پایان نامه ی این همه سخت کوشی را بطور کامل، خواهد داد . اما این همه ی مزد، اینهمه تلاش خانم شهلا فتحی بروجنی نیست و اصولا این کارها را نمیشود با درهم و دینار سنجید.